Prawidłowe kształcenie mowy jest fundamentem wychowania człowieka
M. Sowak
Kształtowanie mowy dziecka zależy od warunków organizowanych przez środowisko, w którym dziecko się wychowuje . Wychowawcze błędy otoczenia odbijają się zawsze mniej lub bardziej szkodliwie na dziecku. Dlatego też poniżej za Dr Leonem Kaczmarkiem podajemy krótko wszystkie praktyczne zalecenia, które z pewnością ułatwią rodzicom i wychowawcom opiekę nad dzieckiem.
- Po pierwsze, mowa otoczenia powinna być poprawna. Do dziecka trzeba mówić wolno, wymowa powinna być dokładna i wyraźna. Trzeba koniecznie zaniechać używania języka dziecięcego.
- Po drugie, na aktywność uczuciową i słowną otoczenia dziecko powinno reagować, na początku jest to uśmiech, ruch rączki, wygięcie ciała, jeśli rodzice stwierdzą u dziecka ich brak, powinno to wzbudzić ich czujność.
- Po trzecie, absolutnie nie wolno krępować dziecka w reagowaniu na aktywność otoczenia. Dziecko powinno w tym mieć pełną swobodę.
- Po czwarte, jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy – powinno się z nim pójść bezwzględnie do lekarza specjalisty.
- Po piąte, jeśli dziecko jest leworęczne, należy otoczyć je specjalną opieką. Nie wolno zmuszać go w tym okresie kształtowania się mowy do posługiwania się prawą ręką.
- Po szóste, należy pilnie przyglądać się czy kształtowanie się mowy naszego dziecka przebiega zgodnie z przyjętymi normami.
- Po siódme, nie należy tego żywiołowego pędu wypowiadania się hamować. Sposób mówienia dziecka zawiera ogromny ładunek uczuciowy.
- Po ósme, kiedy dziecko wejdzie w okres samodzielnego wypowiadania się i zaczyna samo coraz częściej mówić, nie należy tej ważnej dla dalszego rozwoju mowy skłonności gasić, na przykład obojętnością czy cierpką uwagą, bo wówczas zamyka się w sobie, staje się nieufne i powoli niemieje.
- Po dziewiąte, z chwilą zdobycia umiejętności operowania wyższą formą wypowiedzi, jaką jest zdanie, rozpoczyna się okres ożywionego mówienia. Dziecko bawiąc się lalkami czy żołnierzykami, głośno przedstawia swoje przygody, które przeżywa w fantazji ze swoimi towarzyszami- zabawkami. Nie wolno dziecku przeszkadzać, nie wolno bezpośrednio go poprawiać ani też żądać od niego, by powtarzało kilkakrotnie to samo słowo lub zdanie. Wszystkie tego rodzaju zabiegi są szkodliwe ponieważ burzą dobre samopoczucie dziecka, wywołując często kompleks niższości.